蘇龍語

维基百科,自由的百科全书
苏龙语
母语国家和地区印度中国
区域阿鲁纳恰尔邦西藏东南
母语使用人数
5千
語系
語言代碼
ISO 639-1
ISO 639-2sit(其他汉藏语)
ISO 639-3suv
ELPPuroik

蘇龍語珞巴族苏龙部落的语言,属于汉藏语系舍朱奔语支,也有学者认为可能属于南亚语系。有5千人使用。苏龙人在中国为珞巴族的一支,在阿鲁纳恰尔邦为在册部落。苏龙人自称“布瑞”/pɯh31ɣut55/,“苏龙”/su55loŋ33/是当地珞巴族崩尼人对苏龙人的贬称。苏龙语和布贡语可以互通。

地理分布[编辑]

据Remsangpuia (2008:17),苏龙语分布在东卡门县约70个村、库朗库美县帕普派尔县西卡门县

据《民族语》,苏龙语分布在阿鲁纳恰尔邦巴河沿岸的53个村。

苏龙语分布在西巴霞区至唐汪河河漫滩盆地(Li 2005)。[1]内名是pɯh˧˩ ɣut˥邦尼语外名是su˥ loŋ˧。截至2002年有约3千苏龙人,被中国政府划为珞巴族

方言[编辑]

Lieberherr (2015)[2]认为苏龙语是方言连续体,地理上距离远的方言不能互通。苏龙语的内部多样性与西舍朱奔语支相近。[3] Lieberherr (2015)和Lieberherr & Bodt (2017)[3]列出苏龙语下列方言,以自东向西的顺序排列。

  • 库朗库美方言查央他乔以东的库朗库美县。可能和李大勤 (2004)及其他中国资料中所描述的最接近。
  • 查央他乔方言阿鲁纳恰尔邦东卡门县查央他乔Sanchu及周边村庄。使用者数百人。
  • 拉逊巴特方言:接近阿萨姆邦边境的拉逊巴特村。大多数居民都是最近从查央他乔地区迁来的。
  • 萨辽-萨莉亚方言:3个村庄。使用者数百人。
  • 拉瓦方言:拉瓦周围一些村庄(在查央他乔和科乔-罗乔之间)。使用者数百人。
  • 科乔-罗乔方言:科乔村和罗乔村,以及(很可能的)雅尔康村(与拉达周边其他村庄的苏龙语方言互通)。
  • 布鲁方言:布鲁村。使用者7–20人。

系属分类[编辑]

Lieberherr & Bodt (2017)[3]将苏龙语分入舍朱奔语支,一般认为属于汉藏语系。与布贡语勉强可以互通,Burling (2003)将它们和舍朱奔语放在一类,与利西语萨尔当语同属于舍朱奔语支。

詹姆斯·马提索夫 (2009)[4]认为苏龙语是藏缅语,经历过以下音变:

Lieberherr (2015)[2]也认为苏龙语是藏缅语,他也注意到它有很多从非藏缅语借来的词。Roger Blench (2011)将苏龙语划为孤立语言[5]

语法[编辑]

这里列出的苏龙语语法主要摘自Tayeng (1990)。[6]

[编辑]

苏龙语中的数不少语法特征。复数以huangda表示,几乎是一个实词,意为“多”。

[编辑]

苏龙语没有语法上的性标记,但当需要时可以区分2种语义性。阳性后缀是-aphu,阴性后缀是-amua。

[编辑]

区分7种格:主格、宾格、工具格、与格、离格、属格和方位格。

代词[编辑]

人称代词区分3个人称和2种数(单数和复数)。性同理。

形容词[编辑]

有4种形容词:质形容词、量形容词、指示形容词、疑问形容词。

动词[编辑]

苏龙语动词不参与数和人称的变化。3种主要时(过去、现在、将来),包括不定体和连续体,通过后缀助词表达。有4种语气:祈使、可能、条件和虚拟。 祈使语气用后缀-bo、-da和-ge表达。 可能语气用后缀-pa表达事件发生的可能性。 条件语气用后缀-re/-hangra表达义务。

副词[编辑]

副词可被分为4种:时间、地点、方式和疑问。

词汇[编辑]

下面是3种苏龙语方言181个词的词表以及原始鲁苏语,均来自Lieberherr (2015: 280–286)。Lieberherr (2015)[2]构拟的原始苏龙语,数据来自查央他乔方言、最近新描述的科乔-罗乔方言和布鲁方言。也参考了拉瓦方言和萨莉亚方言的一些形式。[2]

词义 布鲁方言 科乔罗乔方言 查央他乔方言 原始苏龙语
guu goo goo *goo
naa (naŋ) naa *naŋ (?)
他、她 vɛɛ wai wɛɛ *vai
我们 (g-rii) gə-nii g-rei *gə-ńei (?)
你们 (na-rii) na-nii na-rei *na-ńei (?)
我们俩 gə-se-niʔ/(gə-he-niʔ) gə-se-nii gə-sɛ-nii *gə-se-niʔ (?)
未完成体后缀 -na -na -na *-na
前时态 -ryila -ruila -ruila *-ruila
[tyi] [kjuu] [hui] *?
niʔ (nii) nii *niʔ
ɨm ɻɨm ɯk *ɨm̄ (?)
vii wɻei wɻei *vɻei
wuu woo wuu *woo (?)
rəʔ rəʔ rək *rək
mə-ljɛɛ jei ljɛɛ *mə-ljai
mə-ljao jau (laa) *mə-ljaa
duNgii duŋgɻee doŋgɻɛɛ *doŋ-gjee (?)
suɛN ʃuan suaik *suan̄ (?)
a-tʃaN a-tʃjaŋ a-tʃuaŋ *a-tʃuaŋ (?)
a-seN a-sən a-sik *a-sen̄
(dʒamdʒuʔ) gamgɻuʔ gɻɛŋgɻo *gjamgjoʔ
醒来 ʒao ʒau jaa *jaa
ma-bjao mə-bɻau mə-bɻaa *ma-bjaa
之前 bui bui bue *bui
腹部(外) a-ɬyi-buN hui-buŋ a-ɬue-buk *a-ɬui-buŋ̄
腹部(内) a-ɬyi a-hui a-ɬue *a-ɬui
pə-duu pə-doo pə-dou *pə-dou (?)
tɔɔ tua tua *tua
a-tʃaʔ a-tʃuaʔ a-tʃjaa *a-tʃuaʔ (?)
a-hjɛN a-hjeĩ a-hjɛ̃ *a-hjaĩ
fuu fuu (fuk) *fuu
a-pii a-pii a-pii *a-pii
a-hui a-fui a-hue *a-hui (?)
a-zɛN a-zan a-zaik *a-zan̄
lɨɨ lei lei *lei (?)
a-kjɛɛ hɻɨn-kɻei hɻeŋ-kɻɛɛ *kjai
乳房 a-njɛɛ a-njei a-njɛɛ *a-njai
呼吸 ʒuu ʒuu joo *joo
ka-tyiN ka-tun ka-tuik *ka-tun̄
弟弟 a-nɔɔ a-nua anua *a-nua
烧掉 rii rii rii *rii
可以 muɛN muan muaiŋ *muan
竹杖 rii rei rei *rei
wuʔ oo *woʔ
[tʃaʔ] [takjuu] [səkuu]
a-dəə a-doo a-dou *a-dou (?)
ɛʔ aiʔ aik (Rawa at) *at
a-bjao a-bɻaa bɻaa-bo *abjaa
(tʃɛʔ) tʃap tʃjap *tʃjap (?)
pɛN pan paik *pan̄
ii *iʔ
一天 a-nii a-nii a-rii *a-ńii
ii ii ii *ii
tʃuʔ tʃuʔ tʃoo *tʃoʔ
[tsaʔ] [ʒou] [kaik]
haN-wuiN ha-wun tʃuk-wuik *屋-wun̄
buu buu buu *buu
baN baŋ bak *baŋ̄
in in [riŋ] *in
a-wuɛN a-wuan a-wuaik *awuan̄
a-kuiN a-kun a-kuik *a-kun̄
tʃii tʃii tʃii *tʃii
(火)灭 [gɛʔ] biʔ bik (Rawa bit) *bit
存在系词 [wɛɛ] [wai] wɛɛ
眼睛 a-kəm a-kəm a-kək *a-kəm̄
ɬuʔ huʔ (ɬuʔ) ɬjok-lo *ɬuk (?)
waiʔ wai wɛɛ *waiʔ
a-tʃoi a-tʃai a-tʃjɛɛ *a-tʃuai (?)
a-ʒɔɔ a-zjaa a-zua *azua (?)
女/母 a-mɔɔ a-mua a-mua *a-mua
指甲 (ageʔ gə-sɨn) gei-sin geisik *ge-sin̄
bɛɛ bai bɛɛ *bai
ʃiN hɻɨn hɻeŋ *sjen (?)
[tʃɨi] [tʃui] [kahuaŋ]
nyɛ nuai ruɛ *ńuai
a-buɛN hɻɨn-buan mə-buaik *buan̄
食物 mə-luɛN mə-luan mə-luaik *mə-luan̄
rəʔ rəʔ rəə *rəʔ
ʃiN-wɛɛ hɻɨn-wai roŋ-wɛɛ *wai
ljɛɛ jei ljɛɛ *ljai
满/腻 mɨŋ moŋ moŋ *moŋ
大叶柳 daN daŋ dak *daŋ̄
mə-ɬao mə-hau (mə-ɬau) mə-ɬaa *mə-ɬaa
taN taŋ taŋ *taŋ
绿 a-rjɛɛ a-rjei a-rjɛɛ *a-rjai
内脏 a-ɬyi-rin a-hui-rin a-ɬue-riŋ *a-ɬui-rin
(体)毛 a-mɨn a-mən a-muiŋ *a-mun
(头)发 kə-zaN (kə-zjaŋ) kə-zak *kə-zaŋ̄
手/臂 a-geʔ a-geiʔ a-geik (Rawa gət) *a-gət
a-kuN a-kuŋ-bəə a-kok-bəə *akoŋ̄
a-luN-bəə a-luŋ-bəə a-lok-bəə *a-loŋ̄-bəə
mom ? mom *mom
丈夫 a-wui a-wui a-wue *a-wui
naN naŋ raŋ *ńaŋ
ɔɔ a-wua a-wua *a-wua
[wɛʔ] aiʔ aik (Rawa at) *at
砍刀 tʃii tʃee tʃee *tʃee (?)
知道 dɛN dan daik *dan̄
a-ləp (hɻɨn-jəp) a-lək *ljəp
水蛭 [pa-]wɛʔ [pə-]waiʔ ka-waik (Rawa pəwat) *ka-wat
pa-fii pua-fii pua-fee *puafee (?)
a-lɛɛ a-lai a-lɛɛ *lai
ljaʔ jaa vjaa *?
a-tɔɔ a-tua a-tua *a-tua
nɨŋ nuŋ roŋ *ńoŋ
a-pjiN a-pjin a-pjik *a-pjin̄
a-pjaN a-pɻaŋ a-pɻaŋ *a-pjaŋ
(头)虱 [ʃiʔ] [hɻɛ̃] [pɻɛɛ] *?
男/父 a-pɔɔ a-pua a-pua *apua
a-fuu a-foo a-fuu *a-fuu (?)
(a-ɬyiN) a-hin a-ɬiŋ *a-ɬin
[ʃii] [mai] [mərjek] *?
猕猴 [məraŋ] [səduŋ] [məzii]
sətsəm tʃuŋtʃəm tʃjuŋtʃək *tʃuŋ-tʃəm̄
a-səm a-səm a-sək *a-səm̄
蘑菇 mɨŋ məŋ məŋ *məŋ
哑/蠢 bloʔ bloʔ blok *blok
a-bjɛN a-bɻɛn a-bɻɛŋ *a-bjɛn
a-nyi a-nui a-nui *a-nui (?)
kə-tuN-rin tuŋ-rin kə-tuŋ *kə-tuŋ
ba- ba- ba- *ba-
a-fɛN a-fan a-faik *a-fan̄
夜/暗 a-tʃeN a-tʃen a-tʃik *a-tʃen̄ (?)
a-puŋ a-puŋ a-pok *a-poŋ̄
老、旧 a-tsɛN a-tʃjen a-tʃaik *a-tʃjan̄
lim lim lik (Saria dialect) *lim̄
a-lɔʔ a-luaʔ a-lua *a-luaʔ
[prin] bii bii *bii
[waʔ] [dui] [mədou] *?
枕头 ka-kəm koŋ-kəm ko-kəm *koŋ̄ -kəm (?)
苏龙 (prin-dəə) purun puruik *purun̄
ryi rui rue *rui
颤抖 zəp zəp zək *zəp
a-min a-min a-miŋ *a-min
ʃam hɻam hjap *sjam̄ (?)
rin ren rik *rin̄
西米面粉 bii bee-mo bee *bee (?)
西米棍 waN waŋ wak *waŋ̄
西米镐(前端) kjuʔ kɻuʔ kɻok *kjok
bjuʔ bɻuʔ bɻoo *bjoʔ
pin pin piŋ *pin
a-ɬim a-him a-ɬəp *a-ɬim̄ (?)
(炉上的)架子 rap rap rak *rap
pa-tɨŋ pua-tuŋ pua-tok *pua-toŋ̄
害羞 bii-wɛN bii-wan bii-waik *biiwan̄
[rɨɨ] [dʒao] [tuŋ]
a-kuʔ a-kɨʔ a-kəə *a-kuʔ (?)
天空 ha-mɨŋ məŋ kə-məŋ *ha/kə-məŋ
rəm rəm rəm *rəm
rəm-bin rəm-bin rəm-biŋ *rəm-bin
nam nam naŋ *nam
bɛ-kɨɨ bai-kəə bɛɛ-kɨɨ *baikɨɨ (?)
女婿 a-bɔʔ buaʔ a-bua *buaʔ
tʃin tʃin tʃiŋ *tʃin
[haNwaiʔ] [hadaŋ] [hagaik]
ka-lɨŋ ka-huŋ (ka-ɬuŋ) [kəbɻaa] *ka-ɬuŋ (?)
hamii hamii krii *PFX-ńii
a-pin a-pin a-piŋ *a-pin
pən pən pəik *pən̄
tʃjaʔ tʃjaʔ tʃua *tʃuaʔ
(a-jim) a-rjem a-rjep *a-rjem̄
tɛɛ tai tɛɛ *tai
a-pən a-pən a-pik *apən̄ (?)
a-tsap (a-tʃjam) a-tʃap *a-tʃjam̄
hɨŋ həŋ həŋ *həŋ
舌头 a-lyi jui (a-rue) *a-lui (?)
牙齿 kə-tɔN tuaŋ kə-tuaŋ *kə-tuaŋ
mə-zuN mə-ʒuŋ kə-zjoŋ *mə/kə-zoŋ
kuN kuŋ kuŋ *kuŋ
荨麻纤维 ʃaN hɻaŋ hɻak *sjaŋ̄
muɛʔ muai muɛ *muaiʔ
战争 mɔʔ muaʔ mua *muaʔ
a-ləm a-ləm a-ləp *a-ləm̄
kɔɔ kua kua *kua
ɛʔ-rɔʔ ai-ruaʔ aikrua *at-ruaʔ
湿 a-ʃam a-hɻam a-hjap *a-hjam̄ (?)
什么 hɛɛ hai [hii]
a-rjuN a-rjuŋ a-rjuŋ *a-rjuŋ
妻子 a-ʒuu a-zjoo a-zou *a-zjoo (?)
a-ʒuiN a-ʒun a-juik *a-jun̄
[məruu] a-mui a-mui *a-mui

参考[编辑]

  1. ^ 李大勤. 2005. 《苏龙语概况》. 《民族语文》 2005:1.
  2. ^ 2.0 2.1 2.2 2.3 Lieberherr, Ismael. 2015. A progress report on the historical phonology and affiliation of Puroik. North East Indian Linguistics (NEIL), 7. Canberra, Australian National University: Asia-Pacific Linguistics Open Access.
  3. ^ 3.0 3.1 3.2 Lieberherr, Ismael; Bodt, Timotheus Adrianus. 2017. Sub-grouping Kho-Bwa based on shared core vocabulary页面存档备份,存于互联网档案馆). In Himalayan Linguistics, 16(2).
  4. ^ Matisoff, James A. Stable Roots in Sino-Tibetan/Tibeto-Burman (PDF). Senri Ethnological Studies. 2009, 75 (291–318) [2021-06-24]. (原始内容 (PDF)存档于2022-06-09). 
  5. ^ Blench, Roger. 2011. (De)classifying Arunachal languages: Reconsidering the evidence 互联网档案馆存檔,存档日期2013-05-26.
  6. ^ Tayeng, Aduk. 1990. Sulung language guide. Shillong: The Director of Information and Public Relations, Arunachal Pradesh
  • Deuri, R.K. 1982. The Sulungs. Shillong: Government of Arunachal Pradesh.
  • Remsangphuia. 2008. Puroik phonology. Shillong: Don Bosco Technical School.
  • 李大勤. 2004. 《苏龙语研究》. 北京:民族出版社.
  • Lieberherr, Ismael. 2015. A progress report on the historical phonology and affiliation of Puroik. In Linda Konnerth and Stephen Morey and Priyankoo Sarmah and Amos Teo (eds.), North East Indian Linguistics (NEIL) 7, 235–286. Canberra: Asia-Pacific Linguistics Open Access.

阅读更多[编辑]

  • Pertin, David. 2005. "The Puroiks (Sulungs) of Arunachal Pradesh." In Primitive Tribes in Contemporary India: Concept, Ethnography and Demography 1, edited by Sarit Kumar Chaudhuri and Sucheta Sen Chaudhuri, 367–378. New Delhi: Mittal.
  • Dutta, Sristidhar, and Tana Showren. 2008. "A Case Study of the Sulungs (Puroiks)." In: Blisters on their feet: tales of internally displaced persons in India's North East, edited by Samir Kumar Das, 59–68. Los Angeles and New Delhi: Sage.
  • Lieberherr, Ismael. 2017. Grammar of Bulu Puroik. Ph.D. dissertation, 伯尔尼大学.
  • Stonor, C. R. (1952). The Sulung Tribe of the Assam Himalayas. Anthropos, (5/6), 947. doi:10.2307/41104369
  • Tayeng, Aduk. 1990. Sulung language guide. Shillong: The Director of Information and Public Relations, Arunachal Pradesh.

外部链接[编辑]